Ochrona czynna

Czasy, kiedy w wschodniej Polsce gatunki ptaków siewkowych utrzymywały się dzięki dużemu rozdrobnieniu działek, ekstensywnemu rolnictwu i niskiej melioryzacji obszarów łąkowo-pastwiskowych już się skończyły. Z doświadczeń całej Europy wynika, że programy rolno-środowiskowe dają nikłe wyniki, jeśli chodzi o zachowanie populacji tych ptaków, co potwierdza państwowy monitoring ptaków. Przysłowiowym gwoździem do trumny są efekty zmian klimatycznych. Biebrza już nie tylko nie wylewa, ale płonie. Brak wody oznacza również nieograniczony dostęp drapieżników, takich jak lis czy jenot, do plądrowania lęgów. Naturalne warunki, w których te ptaki funkcjonowały już nie istnieją. Zatem potrzebne są pilne rozwiązania nastawione na przejęcie kontroli na dużymi połaciami gruntów w celu magazynowania wody zimą i stopniowego upuszczania poziomu wody podczas sezonu lęgowego w celu zapewnienia odpowiednich warunków siedliskowych dla ptaków i umożliwienie użytkowania rolniczego w dalszych etapach sezonu wegetacyjnego. Dodatkowo, obszary te powinny być chronione ogrodzeniem anty-drapieżniczym, z lokalnie prowadzoną redukcją drapieżników w miesiącach zimowych aż do sezonu lęgowego. Przy dużym rozdrobnieniu działek przeprowadzenie takich działań nie jest możliwe bez uzyskania zgody dużej liczby właścicieli, co jest po prostu nierealnym wyzwaniem. Dlatego Fundacja zdecydowała się na rozpoczęcie wykupu gruntów i rozpoczęcie zarządzania w najważniejszych miejscach dla tych ptaków, najlepiej w sąsiedztwie już wykupionych gruntów przez inne organizacje w celu powiększenia efektów tych działań.

Współpraca i wymiana doświadczeń

Wyzwanie jakim jest ochrona przyrody w skali krajowej lub nawet regionalnej jest nie do osiągnięcia bez współpracy wielu organizacji, placówek naukowych, administracji państwowej i indywidulanych rolników/ ekspertów i wolontariuszy, którzy się wzajemnie uzupełniają i realizują innego typu działania. Na przykład ochrona dubelta wymaga dobrze rozpoznanego rozmieszczenia i ekologii gatunku, dopracowanych programów rolno-środowiskowych, odpowiedniego zarządzania wodą i zapisów w planach ochrony na różnym poziomie, ochrony „rezerwatowej”, kontroli drapieżników, państwowego monitoringu ptaków i grupy roboczej koordynującej realizację krajowego programu ochrony. Jednym słowem – dobrze, jeśli organizacje realizujące te zadania rozmawiały ze sobą, nawet jeśli różnią się poglądami w innych aspektach zarządzania zasobami przyrodniczymi. Dlatego dążymy do dialogu i współpracy oraz wymiany doświadczeń, co oznacza, że nie jesteśmy organizacją partyzancką ani aktywistami. Obecnie koordynujemy działania grupy roboczej wokół KPO Dubelta oraz udzielamy naszej wiedzy w projektowaniu przyszłej edycji programów rolno-środowiskowych dla ptaków siewkowych. Organizujemy również coroczne „sympozjum praktyków ochrony dubelta”. Nie sposób również nie wspomnieć o naszych partnerach, szczególnie większych organizacjach pozarządowych, bez których nie udałoby nam się nic zdziałać. Są to przede wszystkim Lubelskie Towarzystwo Ornitologiczne i Polskie Towarzystwo Ochrony Ptaków.

Badania ekologii stosowanej i strategie ochrony

Fundacja promuje ochronę czynną opartą na podstawie znajomości ekologii, wymagań siedliskowych i zagrożeń gatunków. Jeśli nawet nie znamy do końca powyższych parametrów, wszelkie zabiegi ochronne są starannie monitorowane pod względem ich efektywności. Pozwala to na lepsze zaprojektowanie ochrony czynnej i zaleceń do planów ochrony i rozwiązań systemowych takich jak programy rolno-środowiskowe. W ramach projektu na ochronę dubelta w Dolinie Górnej Narwi, przeprowadziliśmy kompleksowe badania zasięgu przemieszczania dubeltów w skali wielkoobszarowej przy użyciu nadajników GPS i VHF oraz wybiórczości siedliskowej w skali mikro. Ornitolodzy namierzali żerujące ptaki i notowali szereg zmiennych siedliskowych oraz pobierali próbki gleby w celu zbadania zasobności pokarmowej. Na podstawie tych badań, wypracowaliśmy modele optymalnego użytkowania dla dubelta, które zostały zawarte w stworzonym przez nas Krajowym Programie Ochrony gatunku. Podobne podejście zastosowaliśmy w badaniach telemetrycznych na orliku krzykliwym i gadożerze w ramach projektu ochrony ptaków strefowych na Lubelszczyźnie. Wyniki tych badań znalazły się Regionalnej Strategii Ochrony Ptaków Strefowych. W obecnie realizowanym projekcie realizującym pierwszy etap wdrażania KPO Dubelta, rozszerzyliśmy badania gatunku o nowe typy siedlisk i z naciskiem na samice przy zastosowaniu nowo dostępnych nadajników GPS-GSM. Elementem strategicznym w tym projekcie jest przygotowywany plan zagospodarowania wodą na Zbiorniku Siemianówka.

Nasze działania

Fundacja Natura International Polska jest zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Stowarzyszeń pod numerem KRS: 0000308204. NIP: 5783045121. REGON: 280381278

Adres: ul. Żyzna 18/16, 15-161 Białystok. Tel: +48 58 7356529. E-mail: info@natura-international.org.pl